Karbon Çelikleri

     
       Genel Bilgi

Çelik için temel alaşım elementidir. Karbon miktarının artmasıyla sertlik ve dayanım önemli ölçüde artar. % 0.8 karbona kadar çekme gerilmesi ve akma sınırı değeri artar. Bu değerden sonra kırılganlık artar, ısıl işlem sonu sertlik kalıntı ostenit sebebiyle daha fazla artmaz. Çeliğin alabileceği max sertlik 67 HRC olup bu değer 0.6 karbon miktarı ile elde edilir. Karbon miktarının artması aynı zamanda sünekliği, dövülebilirliği, derin çekilebilirliği ve kaynak kabiliyetini düşürür. Yüksek karbonlu çeliklerin ısıl işleminde çatlama riski de fazladır. Karbon Çeliği %0.4-%1.5 arasında karbon ile az miktarlarda manganez, kükürt, fosfor ve silisyum içermektedir.

Kimyasal Bileşim (%)							Kullanım Alanları
SAE / AISI	C	Si	Mn	Pmax	Smax	N
1010	0.08 0.13	0.15 0.35	0.30 0.60	0.040	0.050	-	Civata, somunda gövde olarak ıslah edilebilir makine parçaları imalatında kullanılır.
1020	0.18 0.23	0.15 0.35	0.30 0.60	0.040	0.050	-	Makine, civata, somun yapımında kullanılır . Isıl işlem uygulanabilir.
1025	0.22 0.28	0.15 0.35	0.30 0.60	0.040	0.050	-	Makine, civata, somun yapımında kullanılır . Isıl işlem uygulanabilir.
1030	0.28 0.34	0.15 0.35	0.60 0.90	0.040	0.050	-	Makine, dingil, gemi şaftı, civata vs. yapımında kullanılır
1035	0.32 0.38	0.15 0.35	0.60 0.90	0.040	0.050	-	Civata, taşıyıcı, dingil, dişli çark yapımında. İndüksiyon ve alevle sertleştirilebilir.
1040	0.37 0.44	0.15 0.35	0.60 0.90	0.040	0.050	-	Transmisyon mili, ray, dişli, vs. yapımında İndüksiyon ve alevle sertleştirilebilir.
1045	0.43 0.50	0.15 0.35	0.60 0.90	0.040	0.050	-	Dişli, çark, kanca, çapa, kürek  vs. kullanılır. İndüksiyon ve alevle sertleştirilebilir.
1050	0.45 0.55	0.15 0.35	0.60 0.90	0.040	0.050	-	Cer kancası, dişli, kazma, frezeli mil yapımında kullanılır.
1060	0.55 0.65	0.15 0.35	0.60 0.90	0.040	0.050	-	Mil, şaft, civata yapımında kullanılır.
1070	0.65 0.75	0.15 0.35	0.60 0.90	0.040	0.050	-	Spiral ve yaprak yaylar, makas, kesici basit takımlar, kesme kalıplarında kullanılır.
1090	0.85 0.98	0.15 0.35	0.60 0.90	0.040	0.050	-	Kepçe dişlisi, greyder bıçağı, yüksek mukavemetli makine parçalarında kullanılır.
St 37	0.10 0.17	0.40	0.20 0.50	0.040	0.050	0.007	İnşaat ve sanayide kullanılan çubuk ve sıcak haddelenmiş profil yapımında kullanılır.
St 42	0.18 0.23	0.15 0.35	0.20 0.50	0.040	0.040	0.007	İnşaat ve sanayide yüksek mukavemetli sıcak çekilmiş profil yapımında kullanılır.
St 50-2	0.27 0.34	0.30	0.20 0.50	0.050	0.050	0.009	Basma gerilimine maruz yüklerde, manivela, kalıp ve pres altlıkları imalinde kullanılır.
St 52-3	0.15 0.20	0.20 0.40	1.20 1.50	0.040	0.040	0.009	Sanayi ve inşaat sektöründe mukavemet gerektiren durumlarda kullanılır.
St 60	0.36 0.44	0.30	0.20 0.50	0.050	0.050	0.009	Mukavemet gerektiren makine elemanları, dişli, çark vs. yapımında kullanılır.
St 70	0.46 0.54	0.30	0.20 0.50	0.050	0.050	0.009	Perçin, özel civata, kama ve mukavemet gerektiren makine elemanları yapımında
C 22	0.17 0.24	0.40	0.30 0.60	0.045	0.045	-	Makine elemanları, civata, somun imalinde kullanılır. Isıl işlem uygulanabilir.
C 35	0.32 0.39	0.40	0.50 0.80	0.045	0.045	-	Civata, uskur mili, dişli, çark yapımında kullanılır. Isıl işlem uygulanabilir.
C 45	0.42 0.50	0.40	0.50 0.80	0.045	0.045	-	Frezeli mil, ray, yük kancası vs yapımında kullanılır. Isıl işlem uygulanabilir
C 60	0.54 0.65	0.40	0.60 0.90	0.045	0.045	-	Tipik malzemelerin kullanıldığı yerlerde kullanılır. Sertleşme kabiliyeti daha iyidir.
Ck 15	0.12 0.18	0.40	0.30 0.60	0.035	0.035	-	Makine elemanı yapımında ve mukavemet gerektiren yerlerde kullanılabilir
Ck 22	0.17 0.24	0.40	0.30 0.60	0.035	0.030	-	Makine elemanları, civata, somun mil, kama yapımında kullanılır. Semente olabilir.